Czy stopień nadciśnienia tętniczego lekarz ustala u pacjenta przyjmującego leki przeciwnadciśnieniowe, czy też u pacjenta, który takich leków aktualnie nie stosuje? Lekarz ocenił mój stopień nadciśnienia na I, (140/90) po lekach na nadciśnienie zażywanych od dłuższego czasu. Amlozek x1, Metocard x2, Furosemid x2,Diuver x1 . Jak nie biorę leków, to ciśnienie tętnicze wynosi 210/120. Który to stopień nadciśnienia?
lek. med. Krzysztof Rewiuk
Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Klasyfikacji nadciśnienia polegająca na określeniu jego stopnia na podstawie wartości ciśnienia skurczowego i/lub rozkurczowego i używa się w stosunku do pacjentów nieprzyjmujących leków hipotensyjnych. Zasadniczym jej celem jest bowiem wybór właściwej terapii u osób ze świeżo rozpoznanym nadciśnieniem. Wartość ciśnienia tętniczego wspólnie z obecnością innych czynników ryzyka, subklinicznych uszkodzeń narządowych i chorób współistniejących pozwala wówczas ocenić ryzyko dodane jako niskie, umiarkowane, wysokie lub bardzo wysokie. Ocena ryzyka jest z kolei podstawą wyboru najlepszej strategii leczenia pacjenta.
W czasie skutecznej terapii wartości ciśnienia tętniczego ulegają zmniejszeniu i zastosowanie w tym momencie powyższej klasyfikacji prowadziłoby do paradoksalnych wyników. Pacjent z opornym nadciśnieniem, u którego udało się uzyskać obniżenie wartości ciśnienia dopiero dzięki stosowaniu 4 różnych leków, mógłby mieć rozpoznane nadciśnienie I stopnia. A jaki stopień nadciśnienia rozpoznać u osoby, która uzyskała w trakcie terapii wartości RR <120/80 mm Hg? Zerowy?
U chorych otrzymujących leki przeciwnadciśnieniowe podstawą kontroli jest ocena skuteczności terapii; w tym aspekcie możemy jedynie mówić o nadciśnieniu tętniczym dobrze i źle kontrolowanym. Dodatkowo wskazana jest ocena rozwoju powikłań narządowych. Ich zaawansowanie pośrednio świadczy o ciężkości nadciśnienia. Warto zwrócić uwagę, że jednym z elementów oceny powikłań narządowych jest badanie dna oka, na podstawie wyników którego wyróżniamy 4 okresy nadciśnienia tętniczego - tego podziału nie należy mylić z opisanymi powyżej stopniami.
Na pytanie "który to stopień nadciśnienia?" nie ma zatem prawidłowej odpowiedzi. Jeżeli stosowane leki pozwalają uzyskać wartości ciśnienia <140/90 mm Hg, to jest to nadciśnienie tętnicze dobrze kontrolowane. Gdyby do uzyskania takich wartości konieczne było dołączenie kolejnego leku z innej grupy (obecnie dwa z przyjmowanych leków to diuretyki) mielibyśmy podstawy do rozpoznania nadciśnienia opornego. Niezależnie od kontroli ciśnienia tętniczego do pełnej oceny zaawansowania choroby konieczne są okresowe badania w kierunku obecności powikłań nadciśnienia.