W jaki sposób działają?
Inhibitory konwertazy angiotensyny, jak sama nazwa wskazuje, hamują działanie konwertazy angiotensyny. Konwertaza angiotensyny jest substancją wytwarzaną przez ludzki organizm, ma zdolność wpływania na inne substancje i zmieniania ich budowy, a przez to zmieniania ich działania. Substancje, które mają takie właściwości, nazywamy enzymami. Enzym konwertaza angiotensyny konwertuje, czyli zmienia angiotensynę. Angiotensyna przed zmianą nie odgrywa żadnej istotnej roli – nazywana jest wtedy angiotesnyną I. Po tym, jak zadziała na nią konwertaza i zmieni jej strukturę, przekształca się w angiotensynę II – potężnie działający hormon, który, m.in., podnosi ciśnienie tętnicze. Jeśli w organizmie powstaje za dużo angiotensyny II, może dojść do rozwoju nadciśnienia tętniczego.
Jakim działaniom angiotensyny II zapobiegają inhibitory ACE?
Angiotensyna II to hormon, który po połączeniu się ze specjalnymi miejscami (tzw. receptorami), znajdującymi się w różnych tkankach organizmu (ścianie naczyń krwionośnych, sercu, nerkach, płucach, mózgu, nadnerczach) powoduje:
- skurcz naczyń (co powoduje bezpośrednio wzrost ciśnienia tętniczego)
- pobudzenie rozmnażania się komórek i nadmiernej produkcji niektórych białek (co powoduje przerost mięśnia sercowego i w konsekwencji jego uszkodzenie oraz przerost i usztywnienie ściany naczyń i w następstwie wzrost ciśnienia tętniczego)
- pobudzenie nerwowego układu współczulnego (co powoduje skurcz naczyń krwionośnych oraz przyspieszenie akcji serca i zwiększenie ilości wyrzucanej przez serce do naczyń krwi, co także przyczynia się do wzrostu ciśnienia, a przy długotrwałym działaniu do uszkodzenia serca i naczyń)
- pobudzanie innych substancji powodujących zwężenie naczyń
- zwiększa wydzielanie innego hormonu – aldosteronu, który też powoduje wzrost ciśnienia tętniczego.
Kiedy stosuje się leki?
Stosuje się je szczególnie w przypadku, gdy oprócz nadciśnienia tętniczego pacjent choruje na:
- niewydolność serca lub inne uszkodzenie lewej komory serca, takie jak przerost lub nieprawidłowe działanie lewej komory serca
- cukrzycę lub tzw. zespół metaboliczny (tzn. otyłość brzuszną współwystępującą co najmniej z dwoma innymi nieprawidłowościami spośród trzech następujących: nieprawidłowej gospodarki tłuszczowej, nadciśnienia tętniczego i cukrzycy lub tzw. stanów przedcukrzycowych
- chorobę nerek (tzw. nefropatię), zwłaszcza, kiedy chorobie tej towarzyszy zwiększona utrata białka z moczem
- gdy chory przebył zawał serca lub udar mózgu
- gdy jest obciążony wysokim ryzykiem tzw. powikłań sercowo-naczyniowych (czyli np. udaru mózgu lub zawału serca)
- migotanie przedsionków
- miażdżycę tętnic szyjnych.
O czym należy pamiętać podczas stosowania leków
Leki z tej grupy:
- jak wszystkie leki obniżające ciśnienie tętnicze mogą być nieskuteczne lub powodować nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego – w zależności od indywidualnych predyspozycji pacjenta, a także od okoliczności; wobec tego należy pamiętać o systematycznych pomiarach ciśnienia tętniczego w trakcie ich stosowania, a także o pomiarze ciśnienia w przypadku gorszego samopoczucia. Nie wolno samodzielnie odstawiać leków przeciwnadciśnieniowych – w razie zbyt wysokich lub zbyt niskich wartości mierzonego ciśnienia należy się pilnie skontaktować z lekarzem
- powodują pogorszenie funkcji nerek (którą ocenia się za pomocą wzrostu poziomu kreatyniny i mocznika we krwi), mimo to w przewlekłej chorobie nerek ich stosowanie jest bardzo korzystne, ponieważ obniżenie ciśnienia w naczyniach nerek spowalnia ich dalsze uszkodzenie; nie można jednak stosować leków z tej grupy, jeśli nerki wyjściowo są w znacznym stopniu uszkodzone, natomiast jeśli wyjściowo pracują prawidłowo; przy stosowaniu leków z tej grupy od czasu do czasu powinno się oceniać ich funkcję za pomocą badań krwi i moczu
- powodują wzrost stężenia potasu we krwi (tzw. hiperkaliemię), w związku z tym nie mogą być stosowane u osób wyjściowo mających wysoki poziom potasu we krwi – na przykład u niektórych osób z zaawansowana przewlekłą chorobą nerek; przy stosowaniu leków z tej grupy od czasu do czasu należy kontrolować stężenie potasu we krwi, zwłaszcza u osób z chorobą nerek lub przyjmujących inne leki zwiększające stężenie potasu we krwi, ponieważ znacznie podwyższony poziom potasu uszkadza serce i może być bardzo groźny dla zdrowia i życia
- mogą powodować uporczywy suchy kaszel – w razie zaobserwowania takiego objawu, który nie jest krótkotrwały i związany z infekcją, można zmienić lek z tej grupy, na inne, podobnie działające leki
- u niektórych osób mogą powodować obrzęki – najczęściej twarzy, kończyn lub stawów; jeśli obrzęk dotyczy gardła lub krtani, może spowodować zamknięcie dróg oddechowych, wobec czego w razie rozpoczynającego się obrzęku tych okolic należy się pilnie zgłosić do lekarza;
- są przeciwwskazane w przypadku:
- ciąży (mogą powodować wady płodu)
- obustronnego zwężenia tętnic nerkowych
- zwężenia tętnicy nerkowej jedynej nerki
- obrzęku naczyniowego
- hiperkaliemii (czyli podwyższonego ponad normę poziomu potasu we krwi).
