Pytanie nadesłane do redakcji
Leczę się na nadciśnienie tętnicze. Ostatnio zauważyłem, że moje tętno nie przekracza 50 uderzeń na minutę. Czy jedynym sposobem na podwyższenie tętna jest stymulator?
Odpowiedział
lek. med. Krzysztof Rewiuk
Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Z częstością tętna sprawa ma się podobnie jak z wartościami ciśnienia tętniczego – zasadniczo (choć oczywiście do pewnych granic) im mniej, tym lepiej dla serca i naczyń. Choć częstość prawidłowego rytmu zatokowego określamy jako 60–100/min, wolniejsza akcja serca, o ile nie jest spowodowana zaburzeniami przewodzenia i jest dobrze tolerowana, wiąże się z dalszym zmniejszeniem ryzyka sercowo-naczyniowego. Dotyczy to również osób z nadciśnieniem tętniczym, a w innych chorobach kardiologicznych, jak np. w niewydolności serca wręcz zaleca się obniżanie częstości akcji serca <70 uderzeń/min. Bradykardia (wolny rytm) zatokowa cechuje zresztą osoby wysportowane i wiąże się z lepszą tolerancja wysiłku.
Zwolnienie akcji serca jest jednym z mechanizmów działania niektórych leków przeciwnadciśnieniowych. Jeżeli zażywa Pan leki z grupy beta-blokerów lub antagonistów wapnia z grupy pochodnych niedihydropirydynowych (werapamil, diltiazem), to obserwowana bradykardia jest najpewniej efektem ich działania. Przy częstości akcji serca <50/min warto byłoby jednak skonsultować z lekarzem zmniejszenie dawki tych leków. Tak czy inaczej, radziłbym odwiedzić swojego lekarza i wykonać badanie EKG, aby przeanalizować mechanizm, w którym dochodzi do zwolnienia akcji serca. W przypadku wątpliwości należy również wykonać podstawowe badania laboratoryjne krwi (głównie elektrolity), aby wykluczyć inne przyczyny tego stanu rzeczy.
Bradykardia wymaga leczenia jedynie, jeśli jest objawem innej choroby lub wiąże się z istotnymi objawami. Istnieją farmakologiczne metody przyspieszania tętna. Z uwagi na uciążliwość stosowania i możliwe działania uboczne są one jednak obecnie rzadko stosowane. W przypadku uporczywej i objawowej bradykardii należy rozważyć wszczepienie kardiostymulatora. Dotyczy to jednak sytuacji, gdy nie istnieją usuwalne przyczyny zwolnienia akcji serca, a wolny rytm skutkuje uciążliwymi objawami (omdlenia, upadki, urazy).
