Pytanie nadesłane do redakcji
Czy wartości ciśnienia tętniczego 130/90 mm Hg są odpowiednie dla 32-letniej kobiety o drobnej budowie ciała?
Odpowiedział
lek. med. Krzysztof Rewiuk
Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Dla osób dorosłych nie istnieją osobne normy wartości ciśnienia tętniczego uwzględniające wiek, płeć czy budowę ciała. Choć może to wydawać się zaskakujące, zarówno drobna, młoda kobieta, jak i dobrze zbudowany mężczyzna w sile wieku powinni mieć skurczowe ciśnienie tętnicze poniżej 140 mmHg, a ciśnienie rozkurczowe poniżej 90 mmHg (dotyczy to oczywiście pomiarów gabinetowych w warunkach standardowych). Odpowiadając zatem literalnie na Pani pytanie: podane ciśnienie nie jest odpowiednie (bo ciśnienie rozkurczowe 90 mmHg już nie jest prawidłowe). Nie oznacza to oczywiście, że pomiędzy wartością 89 mmHg a 90 mmHg dokonuje się jakiś gwałtowny przeskok jakościowy. Ogromna większość wartości mierzalnych w medycynie ma charakter ciągły, gdzieś jednak trzeba ustalić punkt odcięcia.
W przypadku pomiarów ciśnienia tętniczego dodatkowy problem wynika z zaokrąglania wyników. Posługując się manometrem zegarowym odczytujemy wynik zaokrąglony do 5 mmHg, w przypadku pomiarów aparatem rtęciowym dokładność wynosi 2 mm. Podejrzewam, że podany przez panią wynik jest rezultatem takiego właśnie zaokrąglenia do pełnych 5 mm. Wartość ciśnienia tętniczego „około” 90 mmHg może oznaczać zarówno 88 mmHg jak i 92 mmHg - a więc wskazywać odpowiednio na ciśnienie wysokie normalne lub nadciśnienie. Oczywiście rozpoznanie nadciśnienia tętniczego nie opiera się nigdy na jednorazowym pomiarze - konieczne jest wykonanie kilku pomiarów, w ściśle określonych warunkach. Dlatego powyższe rozważania mają charakter nieco akademicki - jednorazowy pomiar RR skutkujący podanym wynikiem nie nadaje się do wiążącej interpretacji.
Po tym nieco przydługim teoretycznym wstępie mogę przejść do sprawy dla Pani najważniejszej - co zrobić z takim wynikiem? Odpowiedź brzmi - najlepiej powtórzyć badanie. Jeżeli wyniki kolejnych pomiarów, przeprowadzone w odpowiednich warunkach, za pomocą atestowanego sfigmomanometru, bez zbędnego zaokrąglania będą wciąż oscylować wokół wartości granicznych dla nadciśnienia tętniczego, to wydaje się, że jest Pani idealną kandydatką do postępowania niefarmakologicznego, czyli próby weryfikacji stylu życia. Wprowadzenie zdrowych zasad postępowania pozwoli zahamować, czy wręcz odwrócić tendencję rozwoju nadciśnienia, co warto kontrolować w okresowych pomiarach RR. Jeżeli natomiast mierzone wartości będą jednoznacznie lokować Panią w grupie nadciśnienia tętniczego lub jeżeli jest Pani obarczona szczególnym ryzykiem sercowo-naczyniowym (choroba serca, cukrzyca, choroby naczyń obwodowych, udar mózgu, niewydolność nerek), konieczne może być dodatkowo włączenie leczenia farmakologicznego. Niezależnie od tego zawsze zalecamy wizytę u lekarza - na początek pierwszego kontaktu.
