Nadciśnienie wtórne

dr hab. med. Jerzy Gąsowski, lek. med. Krzysztof Rewiuk
Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii UJ CM

O nadciśnieniu wtórnym mówimy w tych stosunkowo rzadkich przypadkach, gdy udaje się wykryć konkretną, pojedynczą, zwykle możliwą do usunięcia przyczynę nadciśnienia tętniczego.

Do najczęściej występujących przyczyn nadciśnienia wtórnego zaliczamy:

choroby nerek i naczyń nerkowych
choroby narządów wydzielania wewnętrznego (tarczycy, rdzenia i kory nadnerczy, przysadki mózgowej, przytarczyc)
wady serca i dużych naczyń
zespół obturacyjnego bezdechu sennego
choroby neurologiczne
działania niepożądane leków.

Nadciśnienie wtórne można podejrzewać gdy u pacjenta współistnieją objawy wymienionych wyżej chorób i wysokie wartości ciśnienia. Przyczyn nadciśnienia wtórnego poszukujemy również gdy nadciśnienie pojawia się w nietypowym wieku - u osób młodych lub nagle w wieku podeszłym.

Na trop nadciśnienia wtórnego mogą też naprowadzić lekarza szczególnie zaawansowane zmiany narządowe, bardzo wysokie wartości ciśnienia czy oporność na leczenie.

Nadciśnienie wtórne stanowi szczególne wyzwanie zarówno diagnostyczne, jak i lecznicze. Z drugiej strony leczenie choroby będącej przyczyną wysokiego ciśnienia często umożliwia całkowitą normalizację jego wartości.

24.05.2011

Zobacz także

Nadciśnienie u pacjentów z chorobami nerek (nadciśnienie miąższowonerkowe) Nadciśnienie u pacjentów z chorobami nerek (inaczej: nadciśnienie miąższowonerkowe) to nadciśnienie tętnicze, które jest spowodowane chorobą nerek. Nadciśnienie tętnicze rozwija się u ponad 90% pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Leczenie polega na ograniczeniu podaży soli do 5–6 g/dobę, a także przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie.
Przyczyny nadciśnienia U ponad 90% chorych na nadciśnienie tętnicze nie udaje się wykryć jednej, konkretnej przyczyny choroby.

Wybrane treści dla Ciebie

Dieta w nadciśnieniu tętniczym Postępowanie niefarmakologiczne w leczeniu nadciśnienia tętniczego obejmuje m.in. prawidłowo zbilansowaną dietę. Ciśnienie mogą obniżyć: zwiększenie spożycia warzyw i owoców, ograniczenie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego oraz zmniejszenie spożycia soli.
Nadciśnienie „białego fartucha” Efekt białego fartucha to wpływ sytuacji w gabinecie lekarskim na zwiększenie wartości ciśnienia tętniczego u pacjenta. Część pacjentów podczas mierzenia ciśnienia przez lekarza odczuwa stres, który przekłada się na zbyt wysoką wartość ciśnienia tętniczego podczas pomiaru. Osoby te podczas samodzielnych pomiarów w domu mają prawidłowe ciśnienie tętnicze, dlatego to zjawisko jest nazywane nadciśnieniem białego fartucha.
Ciśnienie prawidłowe wysokie Ciśnienie prawidłowe wysokie to wartości ciśnienia tętniczego, które mieszczą się w zakresie: RR skurczowe 130–139 mm Hg i/lub RR rozkurczowe 85–89 mm Hg. Ciśnienie prawidłowe wysokie nie jest chorobą, ale u osób, które mają ciśnienie prawidłowe wysokie może dojść do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Osoby z ciśnieniem prawidłowym wysokim powinny regularnie mierzyć ciśnienie.
Nadciśnienie tętnicze Nadciśnienie tętnicze to trwałe podniesienie ciśnienia tętniczego, którego wartość wynosi wówczas 140/90 mm Hg lub więcej. Nadciśnienie tętnicze zwykle przez wiele lat nie powoduje objawów i jeśli wartość ciśnienia tętniczego nie jest regularnie kontrolowana, zostaje wykryte w momencie pojawienia się powikłań dotyczących różnych narządów (np. serca, nerek, mózgu). Leczenie polega na modyfikacji stylu życia – odpowiedniej aktywności fizycznej i utrzymywaniu prawidłowej masy ciała, a także przyjmowaniu leków obniżających ciśnienie.
Domowe pomiary ciśnienia tętniczego Pomiary domowe, wykonywane przez samego chorego lub kogoś z domowników, pozwalają skuteczniej kontrolować wartości ciśnienia tętniczego pomiędzy wizytami u lekarza, a nawet zmniejszyć ilość tych wizyt. Dodatkowo angażują one pacjenta w kontrolę terapii, czyniąc go bardziej odpowiedzialnym za leczenie.
Badania biochemiczne wykonywane u chorych na nadciśnienie tętnicze Jakie badania dodatkowe wykonuje się u chorych na nadciśnienie tętnicze? Jak się przygotować do badań? Jakie czynniki mogą zafałszować wyniki?
Dieta DASH W profilaktyce i leczeniu nadciśnienia tętniczego istotną rolę odgrywa terapeutyczna zmiana stylu życia. Ważnym jej elementem jest zmiana nawyków żywieniowych. Wśród modeli żywienia korzystnych w kontekście obniżenia ciśnienia tętniczego wymienia się dietę DASH.
Jak oszacować u siebie poziom ryzyka sercowo-naczyniowego? W celu ustalenia, jakie czynniki mają wpływ na ryzyko groźnych chorób serca i naczyń, w Europie i Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badania obejmujące wiele tysięcy chorych. Przez wiele lat obserwowano ich, leczono, sprawdzano, u których osób częściej występują groźne dla życia choroby.
Hiperaldosteronizm pierwotny Hiperaldosteronizm to stan spowodowany nadmierną produkcją hormonu zwanego aldosteronem przez nadnercza. Nadmiar aldosteronu powoduje zatrzymanie sodu i wody w organizmie, co skutkuje wzrostem ciśnienia tętniczego.
Jak mierzyć ciśnienie tętnicze? Choć sama technika pomiaru ciśnienia jest prosta, dla uzyskania wiarygodnego wyniku należy przestrzegać kilku podstawowych zasad.