Wewnątrzustrojowe mechanizmy odpowiadające za regulację wielkości ciśnienia tętniczego są bardzo liczne i bardzo czułe. Nieustannie reagują one na bodźce zewnętrzne i na zapotrzebowanie poszczególnych narządów. Dlatego tak ważne jest dokonywanie pomiaru ciśnienia w warunkach standardowych.
Aktywność fizyczna
Wartość ciśnienia tętniczego rośnie typowo w sytuacji mobilizacji organizmu – w odpowiedzi na wysiłek fizyczny, silne emocje, ból, gorączkę. Wykazano, że właściwie jakakolwiek aktywność, np. rozmowa, czytanie książki, czy oglądanie telewizji wiąże się z niewielkim wzrostem wartości ciśnienia. Zmiana pozycji ciała z leżącej lub siedzącej na stojącą skutkuje zwykle niewielkim, odruchowym wzrostem wartości ciśnienia tętniczego. Zdarzają się jednak sytuacje przeciwne - spadek ciśnienia tętniczego po pionizacji (tzw. hipotensja ortostatyczna).
Sen, posiłek, ciąża
Wartości niższe od tych rejestrowanych w warunkach standardowych występują natomiast w czasie snu. Do spadku wartości ciśnienia tętniczego dochodzić może również, zwłaszcza u osób starszych, po posiłku. Również u kobiet w ciąży stwierdza się niższe wartości ciśnienia tętniczego.
Warunki atmosferyczne
Różne osoby w różnym stopniu reagują na zmieniające się warunki atmosferyczne. Generalnie wysoka temperatura otoczenia obniża ciśnienie tętnicze, a niska powoduje jego wzrost. Natomiast wahania ciśnienia atmosferycznego, choć mogą istotnie wpływać na samopoczucie niektórych osób, to ciśnienie tętnicze krwi modulują w stopniu znikomym.
Tytoń i alkohol
Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu wpływają na wzrost ciśnienia tętniczego. Również spożywanie napojów zawierających kofeinę (kawa, herbata, Coca-Cola) podnosi ciśnienie. Wbrew rozpowszechnionej opinii nie jest to jednak wzrost istotny – obserwowano, że po wypiciu 3 filiżanek kawy wartość ciśnienia tętniczego u badanych wzrastała o średnio 4/3 mm Hg.
O ile należy się zatem powstrzymać od picia kawy przed samym dokonaniem pomiaru ciśnienia tętniczego, to nie istnieją obecnie zalecenia dotyczące ograniczenia picia w umiarkowanych ilościach napojów z zawartością kofeiny u osób z nadciśnieniem tętniczym.
Leki
Substancjami wpływającymi na wartość ciśnienia tętniczego są przede wszystkim leki. Należy pamiętać, że niektóre z leków obniżających ciśnienie tętnicze mogą być zapisywane przez lekarza z innych wskazań na przykład w leczeniu choroby niedokrwiennej serca lub zaburzeń rytmu serca. Lekiem bardzo silnie obniżającym ciśnienie tętnicze jest stosowana do opanowania bólu wieńcowego nitrogliceryna.
Najważniejszą w praktyce grupą leków mogących spowodować niekontrolowany wzrost ciśnienia tętniczego są leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym – niesteroidowe leki przeciwzapalne. Ponieważ są one stosowane powszechnie bez kontroli lekarskiej i dostępne bez recepty często są przyczyną nieskuteczności terapii nadciśnienia tętniczego. Lekiem przeciwbólowym pozbawionym takiego działania jest paracetamol. Lekami zwiększającymi ciśnienie tętnicze są również preparaty hormonalne, w tym hormonalne leki antykoncepcyjne i preparaty stosowane w hormonalnej terapii zastępczej.
Sytuacje szczególne
Za wzrost wartości ciśnienia tętniczego mogą też odpowiadać inne sytuacje. Wykazano na przykład, że rozciągnięcie pęcherza moczowego przez wypełniający go mocz może doprowadzić do odruchowego wzrostu ciśnienia tętniczego nawet o 10 mm Hg.